ค่อยๆ ปรากฏขึ้นมาอย่างช้าๆ คือ
- การค่อยๆ เพิ่มขึ้นของความชัดของเสียง
- ค: พยัญชนะตัวที่ ๔ เป็นพวกอักษรต่ำ ใช้เป็นตัวสะกดในแม่กกในคำที่มาจากภาษาบาลีและสันสกฤตเป็นต้น เช่น โรค มรรค มารค เทคนิค.
- ค่อ: ( ถิ่น-อีสาน ) น. ปลาช่อน. ( ดู ช่อน ).
- ค่อย: ๑ ว. ใช้ประกอบหลังนามหรือกริยา หมายความว่า ไม่ดัง, เบา, เช่น เสียงค่อย พูดค่อยเดินค่อย ๆ อย่าลงส้น; ไม่แรง, เบามือ, เช่น นวดค่อย ๆ จับค่อย ๆ. ๒
- ค่อยๆ: ช้าๆ ระมัดระวัง ไม่รีบร้อน เบาๆ เล็กน้อย แผ่วๆ นุ่มนวล เงียบ เบา ทีละน้อย ทีละชิ้น ทีละส่วน ทีละอย่าง ค่อย เรื่อยๆ ทีละเล็กทีละน้อย
- อ: ๑ พยัญชนะตัวที่ ๔๓ เป็นพวกอักษรกลาง ใช้เป็นพยัญชนะตัวต้นได้อย่างตัวอื่น ๆ เช่น อา อก องค์, ใช้นำพยัญชนะเดี่ยวได้อย่างอักษรกลางอื่น ๆ เช่น อนึ่ง
- อย: อะยะ-, อะยัด น. เหล็ก. ( ป. อย; ส. อยสฺ).
- ย: พยัญชนะตัวที่ ๓๔ เป็นพวกอักษรต่ำ เป็นได้ทั้งตัวต้นและตัวสะกดในแม่เกย.
- ป: พยัญชนะตัวที่ ๒๗ เป็นพวกอักษรกลาง เป็นตัวสะกดในแม่กบในคำที่มาจากภาษาบาลีและสันสกฤตเป็นต้น เช่น บาป เนปจูน, ตัว ป
- ปร: ปะระ-, ปอระ- ว. อื่น, ใช้เป็นบทหน้าสมาส เช่น ปรปักษ์ ปรโลก. ( ป. ).
- ปรากฏ: ปฺรากด ก. สำแดงออกมาให้เห็น. ( ส. ปฺรกฏ; ป. ปากฏ).
- ปรากฏขึ้น: เริ่มขึ้น เริ่มต้น โผล่มา โผล่ให้เห็น
- ร: พยัญชนะตัวที่ ๓๕ เป็นพวกอักษรต่ำ ใช้เป็นตัวสะกดในแม่กน, ถ้าเขียนตัว ร ควบกัน ๒ ตัว เรียกว่า ร หัน ร ตัวหน้าทำหน้าที่เหมือนไม้หันอากาศ ร
- รา: ๑ น. ไม้ที่กระหนาบอยู่ใต้ท้องพรึงรับพื้นเรือนเพื่อไม่ให้พื้นอ่อน อยู่ระหว่างรอด; ไม้จีมเสาที่ปากหลุมซึ่งยังไม่ได้กลบดินเพื่อกันไม่ให้โอนเอน
- ราก: ๑ น. ส่วนของต้นไม้ ตามปรกติอยู่ในดิน มีหน้าที่ดูดอาหารเลี้ยงลำต้น, โดยปริยายเรียกสิ่งที่มีลักษณะคล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น รากผม รากฟัน;
- ก: พยัญชนะตัวต้น เป็นพวกอักษรกลาง ใช้เป็นตัวสะกดในแม่กก.
- ฏ: พยัญชนะตัวที่ ๑๕ นับเป็นพวกอักษรกลาง ใช้เป็นตัวสะกดในแม่กดในคำที่มาจากภาษาบาลีและสันสกฤต เช่น ปรากฏ มกุฏกษัตริยาราม.
- ข: พยัญชนะตัวที่ ๒ เป็นพวกอักษรสูง ใช้เป็นตัวสะกดในแม่กกในคำที่มาจากภาษาบาลีและสันสกฤต.
- ขึ้น: ๑ ก. ไปสู่เบื้องบน เบื้องสูง หรือ เบื้องหน้า, ไปสู่เบื้องที่ถือว่าตรงข้ามกับลง; เพิ่มหรือทำให้เพิ่ม เช่น ขึ้นราคา ขึ้นภาษี ราคาขึ้น ภาษีขึ้น;
- ขึ้นมา: v. เคลื่อนออกจากที่ไปสู่ทิศทางข้างบน (ผู้พูดอยู่ทิศทางข้างบนแล้ว) คำตรงข้าม: ลงมา ตัวอย่างการใช้:
- ้: ซึ่งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ เข้ายา ข้อห้าม แก้วน้ําที่มีก้นหนาไม่มีหูจับ
- น: ๑ พยัญชนะตัวที่ ๒๕ เป็นพวกอักษรต่ำ ใช้เป็นตัวสะกดในแม่กน. ๒ น. ชื่อคณะฉันท์ มีลหุล้วน เรียกว่า น คณะ, ย่อจากคำว่า นภ (ฟ้า).
- นม: นะมะ- น. การนอบน้อม, การเคารพ, การไหว้. ( ป. ; ส. นมสฺ). ๑ น. ส่วนของร่างกาย อยู่บริเวณหน้าอก มี ๒ เต้า,
- ม: พยัญชนะตัวที่ ๓๓ เป็นพวกอักษรต่ำ ใช้เป็นตัวสะกดในแม่กม.
- มา: ๑ น. พระจันทร์. ( ป. ; ส. มาสฺ). ๒ ก. เคลื่อนออกจากที่เข้าหาตัวผู้พูด เช่น มานี่ มาหาฉันหน่อย, ตรงกันข้ามกับ ไป. ว.
- อย่า: หฺย่า ว. คำประกอบกริยาบอกความห้ามหรือไม่ยอมให้ทำการต่าง ๆ.
- อย่าง: หฺย่าง น. วิธี, แบบ, เยี่ยง, เช่น ทำอย่างนี้ เขียนอย่างนั้น, ลักษณนามบอกจำนวน หมายถึง ชนิด, สิ่ง, เช่น ทำกับข้าวไว้ ๒ อย่าง ทำงานหลายอย่าง. ว.
- อย่างช้า: ด้วยความเร็วต่ํา
- อย่างช้าๆ: ช้าๆ ทีละน้อย
- ย่า: น. แม่ของพ่อ, เมียของปู่, ญาติผู้หญิงที่เป็นชั้นเดียวกันกับแม่ของพ่อ.
- ย่าง: ๑ ก. ทำให้สุกด้วยการวางไว้เหนือไฟ เพื่อให้สุกระอุทั่วกัน หรือให้แห้ง มักใช้แก่ของสด โดยปรกติใช้เวลานานกว่าปิ้ง เช่น ย่างไก่ ย่างหมู. ว.
- ง: พยัญชนะตัวที่ ๗ นับเป็นพวกอักษรต่ำ ใช้เป็นตัวสะกดในแม่กง.
- ช: ๑ พยัญชนะตัวที่ ๑๐ เป็นพวกอักษรต่ำ ใช้เป็นตัวสะกดในแม่กดในคำที่มาจากภาษาบาลีและสันสกฤตเป็นต้น เช่น ราช คช กริช แซนด์วิช. ๒ ในภาษาบาลีและสันสกฤต
- ช้า: ๑ ว. ค่อย ๆ เคลื่อนไป, ไม่เร็ว, ไม่ไว, เช่น เดินช้า วิ่งช้า; ล่า, ไม่ทันเวลาที่กำหนด, เช่น มาช้า. ๒ ว. หยาบ, ชั่ว, เลว, ทราม, เช่น
- ช้าๆ: ค่อยๆ ระมัดระวัง ไม่รีบร้อน ตามสบาย ทอดน่อง "เรื่อยๆ เอื่อย ค่อย ดั้วเดี้ย ต้วมเตี้ยม อย่างช้าๆ เรื่อยๆ กร่อม ช้า
